Opłaty

W zależności od rodzaju czynności dokonywanej w Kancelarii Notarialnej, na całkowitą wysokość opłat za akt notarialny, składają się;

  • Podatki (PCC, podatek od spadków i darowizn, VAT)
  • Opłaty sądowe
  • Taksa notarialna
  • Koszty wypisów

Notariusz jako płatnik podatku od czynności cywilnoprawnej oraz podatku od spadów i darowizn zobowiązany jest do obliczenia i pobrania tych podatków od zobowiązanej strony czynności notarialnej (podatnika). Notariusz również nalicza i pobiera opłaty sądowe oraz należny podatek VAT. Po dokonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu notariusz przekazuje pobrane podatki i w imieniu podatnika, w pełnej wysokości, przekazuje je na rachunek bankowy Urzędu Skarbowego, nie pobierając za to żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Analogicznie, pobrane opłaty sądowe notariusz przekazuje na rachunki bankowe właściwych Sądów Powszechnych.

Wysokość podatków, opłat sądowych, wypisów, jak również maksymalnego wynagrodzenia notariusza regulują stosowne akty normatywne.



Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Stawki PCC są zróżnicowane w zależności od rodzaju czynności cywilnoprawnej i wynoszą od 0,5% do 2% wartości przedmiotu czynności notarialnej lub określone zostały przez ustawodawcę kwotowo. Najczęstszym zdarzeniem skutkującym koniecznością pobrania PCC jest sprzedaż nieruchomości oraz praw do lokali spółdzielczych pochodzących z rynku wtórnego, dla których to stawka podatku wynosi 2% wartości nieruchomości lub tych praw i jest uiszczana przez kupującego. Wartość sprzedawanej nieruchomości czy spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna odpowiadać cenom rynkowym w danej okolicy. Wartość ta jest określana samodzielnie przez Strony stające do aktu notarialnego.

Warto mieć na uwadze, że jeżeli wartość przedmiotu czynności nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, jej wartości rynkowej, organ ten wezwie Kupujących do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia oraz poinformuje o ciążącym na nich obowiązku zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę w przypadku określenia lub podwyższenia wartości przedmiotu niniejszej umowy przez Naczelnika Urzędu Skarbowego.

Inne częste czynności objęte PCC to ustanowienie hipoteki, umowy o dożywocie, czy umowy spółki.


Czynności opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych
  • umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  • umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  • umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  • umowy pożyczki,
  • ustanowienie hipoteki,
  • ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,
  • umowy dożywocia,
  • umowy depozytu nieprawidłowego,
  • umowy spółki (akty założycielskie).
    • Powstanie obowiązku podatkowego powodują również:
  • zmiany wyżej wymienionych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych,
  • orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.
Stawki podatku od czynności cywilnoprawnych
  • od umowy sprzedaży 1% - 2%, w tym:
    • sprzedaż nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
    • sprzedaż innych praw majątkowych - 1%;
  • od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny 1% – 2%, w tym:
    • przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,
    • przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%;
  • od umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - 1%,
  • od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego - 2%,
  • od ustanowienia hipotek 0,1% lub 19 zł, w tym:
    • na zabezpieczenie wierzytelności istniejących - od kwoty zabezpieczonej wierzytelności - 0,1%,
    • na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej - 19 zł;
  • od umowy spółki - 0,5%.
Podstawy opodatkowania
  • Przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy / prawa majątkowego
  • Przy umowie darowizny – wartość długów i ciężarów / zobowiązań przejętych przez obdarowanego
  • Przy umowie zamiany – wartość rynkowa rzeczy / prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek,
  • Przy umowie dożywocia – wartość rynkowa nieruchomości / prawa użytkowania wieczystego;
  • Przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku – wartość rynkowa rzeczy / prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności / spadku;
  • Przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności – wartość świadczeń użytkownika / osoby, na rzecz której ustanowiono służebność, za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione;
  • Przy umowie pożyczki oraz umowie depozytu nieprawidłowego – kwota / wartość pożyczki / depozytu;
  • Przy ustanowieniu hipoteki – kwota zabezpieczonej wierzytelności.
  • Przy umowie spółki:
    • przy zawarciu umowy – wartość wkładów wniesionych do majątku spółki / wartość kapitału zakładowego,
    • przy zmianie umowy – wartość wkładów powiększających majątek spółki / wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy,
    • przy pożyczce udzielonej spółce przez wspólnika / akcjonariusza – kwota / wartość pożyczki,
    • przy oddaniu spółce rzeczy / praw majątkowych do nieodpłatnego używania – roczna wartość nieodpłatnego używania, którą przyjmuje się w wysokości 4% wartości rynkowej rzeczy / prawa majątkowego oddanego do nieodpłatnego używania,
    • przy dopłatach – kwota dopłat,
    • przy przekształceniu, podziale lub łączeniu spółek – wartość majątku wniesionego do spółki / wartość kapitału zakładowego,
    • przy przeniesieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej lub jej siedziby – wartość kapitału zakładowego.
Podmioty, na których ciąży obowiązek podatkowy
  • przy umowie sprzedaży – na kupującym;
  • przy umowie zamiany – na stronach czynności;
  • przy umowie darowizny – na obdarowanym;
  • przy umowie dożywocia – na nabywcy własności nieruchomości;
  • przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności – na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;
  • przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania oraz odpłatnej służebności – na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;
  • przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;
  • przy ustanowieniu hipoteki – na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
  • przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki - na spółce.

Ustawodawca przewidział katalog czynności cywilnoprawnych wyłączonych spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jak również wskazał wyłączenia i zwolnienia podmiotowe. Szczegóły reguluje "Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych". Dz.U.2010.101.649 z późn. zmianami.

PCC nie podlegają m.in. czynności dokonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, gdzie stroną tej czynności jest podatnik podatku VAT (np. deweloper). W przypadku zakupu nieruchomości od dewelopera cena, określona w umowie-sprzedaży, zawiera podatek VAT, co oznacza, iż kupujący nie może być dodatkowo obciążony podatkiem PCC.

USTAWA z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych



Podatek od spadków i darowizn

Najogólniej mówiąc podatnikami podatku od spadów i darowizn, są osoby fizyczne – obywatele polscy lub osoby mające miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – które nabyły własność rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terenie RP w drodze:

  • dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego, zasiedzenia
  • darowizny, polecenia darczyńcy
  • nieodpłatnego zniesienia współwłasności
  • zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu
  • nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Notariusz, jako płatnik podatku od spadków i darowizn, pobiera od Stron czynności podatek od spadków i darowizn dotyczący następujących czynności dokonywanych w formie aktu notarialnego:

  • darowizny
  • działu spadku dokonywanego bez spłat i dopłat
  • oświadczenia o ustanowieniu nieodpłatnej służebności
  • zniesienia współwłasności

Pobrany podatek notariusz odprowadza w imieniu strony czynności notarialnej (podatnika) do Urzędu Skarbowego.

Katalog najczęstszych czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn oraz zwolnionych z tego podatku
    Opodatkowaniu podlega:
  • spadek,
  • darowizna,
  • zasiedzenie,
  • nieodpłatne zniesienie współwłasności,
  • zachowek, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w postaci powołania do spadku albo w postaci zapisu.
    • Opodatkowaniu nie podlega:
  • nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium RP, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium RP,
  • nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw.
Stawki podatku od spadków i darowizn
    Wysokość podatku od spadków i darowizn uzależniona jest od wartości podstawy opodatkowania, a ta wynika z wartości nabytej rzeczy lub prawa oraz z przynależności nabywcy do grupy podatkowej – Grupa I, II lub III. Zaliczenie do danej grupy, a co za tym idzie obciążenie bądź zwolnienie od podatku, wynika z osobistego stosunku między osobą nabywcy i zbywcy – darczyńcy i obdarowanego lub spadkodawcy i spadkobiercy i zostało wskazane szczegółowo w art.14 Ustawy o podatku od spadków i darowizn.
  • Grupa I: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie
  • Grupa II: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków i małżonkowie innych zstępnych
  • Grupa III: inni nabywcy
    • Ponadto, zgodnie z teścia art. 4a przywołanej Ustawy, małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha – zwolnieni są całkowicie z podatku od spadków i darowizn (przy spełnieniu określonych w ustawie warunków, tj. zgłoszenia i udokumentowania nabycia, właściwemu naczelnikowi Urzędu Skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, przy czym jeżeli czynność została dokonana w formie aktu notarialnego – zgłoszenia dokonuje notariusz – zasada ta obowiązuje od 01 stycznia 2007r.)
    Przynależność do grup podatkowych nie ma zastosowania w razie nabycia rzeczy lub prawa w drodze zasiedzenia, w tym przypadku istnieje jedna stawka podatkowa w wysokości 7%.
Moment powstania obowiązku podatkowego
  • przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku,
  • przy nabyciu w drodze zapisu lub dalszego zapisu – od daty ogłoszenia testamentu,
  • przy nabyciu z polecenia testamentowego – z chwilą wykonania tego polecenia,
  • przy nabyciu tytułem zachowku – z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części,
  • przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń,
  • przy nabyciu z polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania polecenia,
  • przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie,
  • przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Powyższa informacja ma charakter przykładowy i nie wyczerpuje wszystkich przypadków przewidzianych w Ustawie o podatku od spadków i darowizn. Ustawodawca przewidział również szereg wyłączeń, rozszerzeń, zwolnień i sytuacji szczególnych precyzujących okoliczności, z których wynika konieczność pobrania niniejszego podatku.

USTAWA z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn



VAT

  • W zakresie dotyczącym czynności notarialnych podatek VAT pobierany jest przez notariusza wyłącznie od taksy notarialnej. Obowiązująca stawka podatku VAT to 23%.


Opłaty sądowe

  • Jeżeli dla zbywanej nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu prowadzona jest księga wieczysta, z dokonywaną czynnością połączony będzie obowiązek dokonania wpisu w odpowiednim dziale tej księgi, a jeżeli księga nie była do tej pory prowadzona – może powstać konieczność założenia nowej księgi wieczystej. Wysokość opłat sądowych jest stała i nie zależy od wartości nieruchomości ani prawa.
  • Przykładowe opłaty sądowe:
    200,00 zł – dokonanie wpisu prawa własności
    150,00 zł – wpis prawa osobistego i roszczenia
    60,00 zł – założenie nowej księgi wieczystej
    200,00 zł – wpis hipoteki
  • Ustawodawca przewidział szereg innych opłat sądowych, niż wymienione powyżej, które mają wyłącznie charakter informacyjny. Konieczność naliczenia opłat sądowych oraz ich wysokość uzależniona jest od różnych czynników. Notariusz zawsze informuje o takiej konieczności i podaje ich wysokość. Są one również zawsze podane w akcie notarialnym.
  • W zależności od rodzaju transakcji przy jednym akcie notarialnym może być naliczonych i pobranych kilka niezależnych opłat sądowych. Np. za założenie nowej księgi wieczystej i ustanowienie hipoteki, w celu zabezpieczenia spłaty kredytu – wartość opłat sądowych wyniesie 260,00 zł.


USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych



Taksa Notarialna

  • Wynagrodzenie notariusza zależy od rodzaju czynności notarialnej i zostało szczegółowo uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004r. Dz.U. z dnia 29 czerwca 2004r.), przy czym opłaty, o których mowa w rozporządzeniu nie zawierają podatku VAT od wynagrodzenia (23%).
  • Powołane rozporządzenie określa maksymalne stawki taksy notarialnej za czynności notarialne oraz maksymalne kwoty, o które może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych poza kancelarią (§17 Rozporządzenia). Zasadniczo wynagrodzenie notariusza jest uzależnione od wartości przedmiotu czynności notarialnej, jednak dla wielu czynności, wymienionych wprost w §8 – §16 powołanego Rozporządzenia, wysokość taksy notarialnej została określona kwotowo.
  • Najłatwiejszym sposobem obliczenia wysokości taksy, jest kontakt z naszą Kancelarią. Serdecznie zapraszamy – na bieżąco wyliczymy przewidywane koszty transakcji – z uwzględnieniem taksy notarialnej, należnych podatków, wypisów, jak również opłat sądowych. Zastrzegamy jednak, iż do momentu zapoznania się notariusza ze wszystkimi dokumentami dotyczącymi transakcji, wysokości tych opłat nie należy traktować jako ostatecznej.
  • Koszty aktu notarialnego ponosi zwykle kupujący /obdarowany.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej



WYPISY i ODPISY

  • Oryginały aktów notarialnych podpisywane przez Strony i przez notariusza podczas czynności notarialnej zawsze pozostają w kancelarii notarialnej. Na notariuszu spoczywa obowiązek ich przechowywania przez okres 10 lat. W tym czasie osoby uprawnione (najczęściej Strony czynności lub inne osoby wskazane w akcie notarialnym) mogą w dowolnym momencie zamówić dowolną ilość wypisów z danego aktu. Za przygotowanie wypisu notariusz pobiera opłatę wg obowiązującej stawki. Po upływie 10 lat oryginały aktów notarialnych przekazywane są do archiwum ksiąg wieczystych sądu rejonowego właściwego dla miejsca prowadzenia kancelarii (dla naszej Kancelarii będzie to Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa, Wydział Ksiąg Wieczystych, Al. Solidarności 58) i po upływie tego okresu tam należy się udać w celu uzyskania wypisu.
  • Po podpisaniu aktu notarialnego Strony umowy otrzymują z niego wypis/wypisy (ich ilość jest uzależniona od woli stron). Mają one moc prawną oryginału. Wypisy podpisywane są przez notariusza i opatrywane pieczęcią, a wypisy mające więcej niż jeden arkusz są ponumerowane, połączone, parafowane i spojone pieczęcią.
  • Poza wypisami dla stron umowy notariusz sporządza i przekazuje wypisy oraz odpisy do stosownych urzędów, w tym do:
    Sądów Powszechnych,
    Urzędu Skarbowego,
    organów ewidencji gruntów i budynków,
    spółdzielni mieszkaniowych,
    innych urzędów właściwych dla danej sprawy (gmin, urzędu miasta, starostwa itp., w zależności od rodzaju czynności)
  • Koszty sporządzenia wypisów ponoszą Strony czynności notarialnej w kwocie 6 zł netto za każdą stronę wypisu. Opisy do Urzędu Skarbowego notariusz sporządza nieodpłatnie.

USTAWA z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie

Imię i Nazwisko:

E-Mail:

Tel:

Treść wiadomości: